ماجراهای الماس کوه نور در دیدار با ایرج امینی/ پریسا احدیان
صبح روز پنجشنبه، نهم اردیبهشت ماه سال یکهزار و سیصد و نود و پنج، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار با همراهی نشر فرزان روز، کتابفروشی آینده و مجلۀ بخارا در پنجاه و یکمین نشست از مجموعه جلسات دیدار و گفتگو در کتابفروشی آینده، میزبان «ایرج امینی» محقق و پژوهشگر تاریخ بود.
این جلسه به مناسبت انتشار کتاب تحقیقی و پژوهشی «الماس کوه نور» نوشتۀ ایرج امینی و ترجمۀ سیما سلطانی برگزار شد.
در ابتدا علی دهباشی ضمن خوشامدگویی به میهمانان این نشست به شرح مختصری از زندگینامۀ نویسندۀ کتاب ناپلئون و ایران، پرداخت:
“ایرج امینی در تاریخ 17 خرداد 1314 در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به ترتیب در تهران، سوئیس و امریکا گذراند. ایشان دارای مدرک لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه جرج واشنگتن در واشنگتن دیسی و فوق لیسانس علوم اجتماعی از دانشگاه تهران، می باشند. در زمینۀ آثار تألیفی ایرج امینی می توان به «هند کوه نور» (به زبان فرانسه) در سال 1992 م و «ناپلئون و ایران » در سال 1995 که این کتاب برندۀ یکی از جوایز آکادمی فرانسه در سال 1996 شد، اشاره داشت. از آثار ایشان از زبان فارسی می توان ترجمۀ آثاری از جمله: «جمهوری اول ترکیه»، تألیف ریچارد رابینسون که توسط انتشارات فرانکلین در سال 1357 در تهران به چاپ رسید و همینطور «بر بال بحران» زندگی سیاسی علی امینی توسط نشر ماهی در سال 1388 منتشر گردید و «پیش گفتار و توضیحات کشف الغرائب یا رسالۀ مجدیه» به اتفاق ناصر مهاجر توسط نشر آبی در سال 1388 چاپ شد را نام برد.
سیما سلطانی مترجم کتاب الماس کوه نور در مورد روند ترجمه وآشنایی با این کتاب گفت:
“در طول ترجمۀ این کتاب من با آقای امینی بیشتر آشنا شدم. ارتباط ما از طریق ای میل بود و من با اولین فصلی که برایشان فرستادم متوجه دقت نظر و سعۀ صدر ایشان شدم و نیز اهمیتی که ایشان برای انجام کار به بهترین نحو قائل بودند. آماده بودند که به هر پرسشی که برایم پیش می آید پاسخ دهند و نیز از سر هیچ جمله ای که ترجمه می کنم بدون دقت نگذرند.
کتاب الماس کوه نور کتابی بود که مرا با تاریخ چند صد سالۀ پرماجرای کشورهای اطراف ایران آشنا کرد. با تاریخ معاصر کشور بزرگ و با اهمیت هند که دست کم در طول سلطنت سلسلۀ مغولان با زبان و فرهنگ ایران آشنا بودند، شعرای ما را می شناختند، در موارد بسیار نوروز را جشن می گرفتند و حتی سال ها را بر اساس تقویم خورشیدی ایران محاسبه می کردند. در این کتاب با زمینه های استقلال یافتن افغانستان تحت رهبری احمد خان ابدالی آشنا می شویم که خود محافظ نادرشاه افشار بود و او بود که کوه نور را از ایران و از بستر مرگ نادر به افغانستان برد. با وضعیت ایران، شاهان صفوی و چگونگی روی کار آمدن نادر با همان زبان داستان گونه آشنا می شویم. حملۀ نادر به هند و اثراتی را که این حمله بر اقتصاد این کشور گذاشت، می بینیم. نقش مهم و مؤثر و استعمارگرایانۀ انگلستان به صورتی روشن در بخش دوم کتاب دیده می شود و همۀ این ها کتاب را پرماجرا می کند، ماجراهایی که رشتۀ پیوندشان البته الماس کوه نور است.
با پایان گرفتن ترجمۀ کتاب تلاش ما برای یافتن ناشری خوب و متعهد آغاز شد. لازم می دانم که از جناب مهندس اتحادیه تشکر کنم که این کار را به عهده گرفتند و از همکاران خوبشان جناب آقای نوری و سرکار خانم میناسیان که در انتشار کتاب از هیچ کمکی دریغ نکردند.
سپس علی دهباشی با همراهی سیما سلطانی در نشستی به طرح سوال و گفتگو با ایرج امینی پرداختند.