شب آنه ماری شیمل

با یادی از دکتر حسن لاهوتی

به مناسبت بیستمین سالگرد درگذشت اسلام‌شناس شهیر آلمانی، پروفسور آنه ماری شیمل، هفتصد و دوازدهمین شب از شب‌های بخارا به مروری بر شخصیت و آثار ارزشمند این دانشنمد فقید اختصاص یافته است. همچنین از دانشمند فقید دکتر حسن لاهوتی که در شناسایی پروفسور شیمل به جامعۀ ایرانی نقش بسزایی داشت، یاد خواهد شد. این نشست در ساعت چهار بعد از ظهر شنبه چهارم آذر ماه ۱۴۰۲ با سخنرانی دکتر شهین اعوانی، دکتر عبدالرحیم گواهی، دکتر سعید فیروزآبادی، راضیه رئیسی و علی دهباشی در مجموعۀ تئاتر شهرزاد برگزار می‌شود.

هفتم آوریل سال ۱۹۲۲ میلادی، آنه ماری در خانواده‌ای متوسط و در محیطی آکنده از ادبیات و شعر به دنیا آمد. در زمستان سال ۱۹۲۹ هنگامی که هفت ساله بود، به سختی بیمار شد و مدتی را به دور از مدرسه در خانه ماند و خود را به خواندن کتاب‌های قصه مشغول کرد. در میان این کتاب‌ها، کتابی قدیمی مربوط به قصه‌هایی از سراسر جهان را بسیار دوست داشت. در یکی از قصه‌های این کتاب، حکیمی هندی در دمشق جوانی مسلمان را با عرفان آشنا می‌کند و او را به جهان رؤیاها در ته چاهی می‌کشاند. ته چاه، تابوت بزرگترین پادشاه دنیا روی تخته سنگی قرار داشت که بر آن نوشته بودند: «انسان‌ها در خوابند و آن هنگام که می‌میرند، بیدار می‌شوند»؛ عبارتی که بعدها بنا به وصیتش بر روی سنگ قبر او حک شد. این جمله، مسیر زندگی‌ شیمل را شکل داد و آینده او را با اسلام‌شناسی و عرفان اسلامی پیوند زد. شیمل فراگیری زبان عربی را از ۱۵ سالگی آغاز و یک جزء از قرآن را حفظ کرد. چند سال بعد زبان‌های فارسی، ترکی، فرانسوی، انگلیسی، اردو و سنسکریت را آموخت. پروفسور شیمل در سال ۱۳۸۱ خورشیدی، در مراسم بزرگداشتی که در دانشگاه تهران برای او برگزار شد حضور یافت و سخنرانی کرد که حاصل این همایش، بعدها در کتابی با عنوان «عرفان پلی میان فرهنگ‌ها» منتشر شد. کتاب افسانه‌های درۀ سند، تازه‌ترین اثری است که از او به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

شب آنه ماری شیمل در ساعت چهار بعد از ظهر شنبه چهارم آذرماه ۱۴۰۲ در پردیس تئاتر شهرزاد به نشانی: خیابان نوفل لوشاتو نرسیده به خیابان رازی برگزار می‌شود.