شب فرهنگ اَعلام و اصطلاحات برگزار شد/ پریسا احدیان

عصر دوشنبه، یازدهم اردیبهشت ماه سال یکهزار و سیصد و نود و شش، دویست و نود و یکمین شب از مجموعه شب های مجلۀ بخارا با همراهی نشر فرزان روز و مؤسسۀ دانش گستر، به شب «فرهنگ اَعلام و اصطلاحات دانش گستر» اختصاص یافت.

این جلسه به مناسبت انتشار دانشنامۀ «فرهنگ و اصطلاحات دانش گستر» توسط نشر فرزان روز با سخنرانی: تورج اتحادیه، نصرالله پورجوادی، کامران فانی، محمدعلی سادات و با حضور اساتید: محمود دولت آبادی، داریوش شایگان، ایرج پارسی نژاد برگزار شد.

در ابتدا علی دهباشی ضمن خوشامدگویی به میهمانان حاضر در این نشست در ارتباط با این دانشنامه گفت:

“دانشنامۀ دانش گستر که در 18 جلد و 15000 صفحه منتشر یافته، جامع ترین و بزرگترین دایرة‌المعارف عمومی و جهانی به زبان فارسی است که در آن اطلاعات اصلی و مهم و روز آمد در همۀ رشته های دانش بشری از جمله تاریخ، جغرافیا، دین، فلسفه، عرفان، زبان و ادبیات، روان شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، حقوق، پزشکی، ریاضیات، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، صنایع و اختراعات، موسیقی، نقاشی، مجسمه سازی، سینما، تئاتر، ورزش و سرگرمی در سراسر جهان از گذشته های دور تا زمان حاضر گرد آمده و مجموعا شامل شصت هزار مقاله و مدخل است. این مقاله ها و مدخل ها کلا در حوزۀ گستردۀ اعلام (نام های خاص) و اصطلاحات (مفاهیم) را در بر می گیرد.”

سردبیر مجلۀ بخارا در ادامه بیان داشت:

“بی اغراق کمتر نام خاص یا اصطلاح مهمی را می توان یافت که ضبط لاتینی و معادل فارسی آن در این دانشنامه نیامده باشد. این مجموعۀ عظیم از اعلام و اصطلاحات، علاوه بر مدخل های اصلی بیشتر در متن مقالات و در ذیل آن ها آمده و لازم بود از کل دانشنامه استخراج و به صورت یک فرهنگ الفبایی دو زبانۀ لاتینی–فارسی مرتب و منظم شود تا به سرعت و سهولت دسترسی به آن ها امکان پذیر باشد.

مخاطب اصلی این فرهنگ در وهلۀ اول مترجمان کشور هستند که می خواهند طرز تلفظ نام های خاص خارجی و یا معادل فارسی اصطلاحات و مفاهیم خارجی را بیابند و بدانند. البته هر خوانندۀ جدی و علاقه مند به صحت و دقت نیز می تواند مخاطب این فرهنگ باشد.

علی دهباشی از چند وجهی بودن فرهنگ دانش گستر گفت.
علی دهباشی از چند وجهی بودن فرهنگ دانش گستر گفت.

شایان ذکر است که اعلام و اصطلاحاتی که در این کتاب در دسترس مخاطب و کاربرشان قرار دارد در واقع حاصل بیش از چهار سال تلاش مجید شهرابی در استخراج آنها از دوره ی کامل دانشنامه ی دانش گستر است از قریب سه سال پیش هم که رضا روزبهانی به این مجموعه اضافه شد این تیم دو نفره با مشاوره ی علمی و همکاری کامران فانی ضمن تدوین مداخل، به زدودن اصطلاحات لغتنامه ای، ویرایش، افزدون اطلاعات کمکی در داخل پرانتز و تعیین تلفظ درست اعلام اقدام کردند. در تمامی این مدت، نظر دقیق و علمی استاد فانی و مدیریت اجرایی محمدعلی سادات پشتیبان این دو بوده.

اقای اقایی از همکاران دانشنامه دانش گستر
اقای اقایی از همکاران دانشنامه دانش گستر

مجید شهرابی جز سابقه ی بیش تر از ۱۴ سال همکاری به عنوان مترجم و ویراستار دانشنامه دانش گستر، ترجمه ی بیش از ۲۰ عنوان کتاب روانشناسی را در کارنامه خود دارد.

رضا روزبهانی هم به عنوان مولوی پژوه، شاعر و ویراستار از سال ۹۲ در نقش ویراستار همکار این مجموعه است.»

حضور محمود دولت ابادی در مراسم رونمایی از فرهنگ...
حضور محمود دولت آبادی در مراسم رونمایی از فرهنگ…

در ادامۀ این نشست مهندس تورج اتحادیه، درباره انتشار این اثر چنین گفت:

” از ویژگی های دانش نامه دانش گستر این که علاوه به اینکه در مورد هر یک از 59،000 مدخل در یک مقاله بطور کامل شرح و تفصیل داده شده است، در همان سطر اول مقابل مدخل که بزبان فارسی و بصورت Bold   نوشته شده معادل انگلیسی و یا لاتینی آن نیز بصورت Bold  به حروف  لاتینی نوشته شده است.

در نتیجه اگر شما دنبال معادل و  معنی و شرح و تفضیل یک مدخل انگلیسی و یا لاتینی بزبان فارسی هستید چنانچه بتوانید در دانش نامه دانش گستر آنرا پیدا کنید دسترسی به معادل فارسی آن و دسترسی به متن مقاله فارسی آن امکان پذیر میشود.  فرهنگ معادل اعلام و اصطلاحات این امکان را فراهم میسازد.

بعنوان مثال من برخوردم به freedom of press  مراجعه کردم به فرهنگ معادل اعلام و اصطلاحات صفحه 444 ستون وسط قسمت پایین آنرا پیدا کردم.  معادل فارسی آن هست ” ازادی مطبوعات” مراجعه کردم به دانش نامه دانش گستر صفحه 235 – نوشته شده : آزادی مطبوعات و مقابلش هم نوشته شده freedom of press   ، باین شرح:

“حق گرد آوری و انتشار اطلاعات یا عقاید بدون کنترل دولت یا ترس از مجازات”

و بعد طی یک ستون کامل به شرح و تفضیل موضوع پرداخته است.

نمایی از شب فرهنگ اعلام و اصلاحات...
نمایی از شب فرهنگ اعلام و اصلاحات…

پس شما با داشتن فرهنگ معادل ها و دانش نامه دانش گستر چیزی حدود 120،000 مدخل انگلیسی را می توانید دسترسی به معادل صحیح فارسی آن داشته باشید و همچنین می توانید به شرح و تفضیل آن بزبان فارسی دسترسی داشته باشید.

مهندس تورج اتحادیه مدیر انتشارات نشر فرزان روز
مهندس تورج اتحادیه مدیر انتشارات نشر فرزان روز

باز هم به عنوان مثال: در تاریخ ایران باستان و شاید هم  تاریخ دوران باستان، ما در ایران برای اشخاص و محل ها اسم های ایرانی خاص داریم ولی تاریخ نویسان اروپائی که شاید  95 در صد تاریخ ما را آنها نوشته اند اسم های خاص لاتینی مصرف میکنند که مبدأ آنها یونانی و رومی بوده است.  استادان و پژوهشگران ما معادل فارسی آنها را میدانند ولی یک خواننده عامی یا یک مترجم عادی که میخواهد یک مقاله بزبان فارسی ترجمه کند مشکل دارد این اسامی خاص لاتینی را با واژه های صحیح فارسی معادل بکند.

مدیر نشر فرزان روز تصریح کرد:

دو  مورد آشنا را ذکر می کنم

فارسی ما می نویسیم                  گزنفون              Xenophanes

اما نمی نویسیم گزرکسیز خشایارشا                       Xerxes           

این دو مورد آشنا را ممکن است اکثرا” بفرمایند که ما آنرا میدانستیم اما هزاران اصطلاح تاریخی – ادبی – اقتصادی – جغرافیای – دینی – فلسفی – ریاضی – فیزیک –  شیمی و …… و هستند که، ما باید الزاما” معادل فارسی آنها را که متخصصین هر رشته تعیین کرده اند و صحیح است بکار ببریم و این الزام از طریق فرهنگ معادل اعلام و اصطلاحات برای ما امکان پذیر است.

لازم می دانم که در اینجا تعریفی از آقای حسینعلی سودآور که در این مجلس به ما افتخار حضور داد ه اند بکنیم.

آقای حسینعلی سودآور نوه دختری خیر و هنر پرور بزرگ حاج حسین آقا ملک و از طرف پدری خانواده آنهم خیر،  فرهنگ دوست و صنعتگر هستند. به لطف جمهوری اسلامی صنایع دست پرورده خانواده سود آور در بدو انقلاب ملی شد و از بابت سهام حسینعلی سود آور دولت مبلغ قابلی که البنه جزئی از ارزش واقعی سهام ایشان بوده را غرامت پرداخت که ایشان آنرا وقف مؤسسه علمی و فرهنگی دانش گستر نمودند و با همت، سخاوت و مدیریت ایشان طی 8 سال کوشش چند صد نفر متخصصین رشته های مختلف این مؤسسه موفق به تدوین  دانشنامه ای مستقل و مطابق با آخرین پیشرفتهای علمی روز دنیا گردیده است. 

نتیجه عملکرد سترگ ایشان دانش نامه 18 جلدی در 15،000 صفحه 59،000 مدخل، که چاپ دوم آن با رفع اشکالات چاپ اول  در دسترس همگان است،  دانش نامه یکجلدی همان دانش نامه و الان فرهنگ معادل اعلام در 1400 صفحه و 120،000 مدخل است.

جا دارد از ایشان در این مجلس تجلیل گردد.

سپس  از «فرهنگ معادل اَعلام و اصطلاحات دانشنامۀ دانش گستر» با حضور حسین علی سودآور (سرمایه گذار) ُ دکتر خلیجی و مهندس تورج اتحادیه رونمایی شد.

حسین سودآو، دکتر خلیجی و مهندس تورج اتحادیه هنگام روزنمایی از فرهنگ...
حسین  علی سودآو، دکتر خلیجی و مهندس تورج اتحادیه هنگام رونمایی از فرهنگ…
بنیانگذار دانشنامه دانش گستر مهندس حسینعلی سود اور
بنیانگذار دانشنامه دانش گستر مهندس حسینعلی سودآور
حسین علی سودآور، دکتر خلیجی و مهندس تورج اتحادیه
حسین علی سودآور، دکتر خلیجی و مهندس تورج اتحادیه

 

در بخشی دیگر دکتر نصرالله پورجوادی به فعالیت های فرهنگی خاندان مختلف در ایران در طول تاریخ و ارتباطش با فرهنگنامۀ دانش گستر اشاره کرد و گفت:

“ضخامت این کتاب و عظمتش نشان دهندۀ کاری است کارستان! قبل از هر چیز به دوستانی که دست اندرکار تهیۀ این دانشنامه بودند تبریک می گویم. شاید در حدود پانزده سال پیش طی جلساتی که برای اجرای این مجموعه کتاب برگزار می شد، حضور داشتم. من بیش از اینکه بخواهم در مورد خود دانشنامه صحبت کنم، چند کلمه ای دربارۀ بانی این کار می گویم:

سال گذشته مراسمی در کاشان به مناسبت بزرگداشت ملک الشعرای بهار برگزار شد. قبل از  اجرای برنامه مجری این همایش نزد من آمد و صحبت کردیم و می خواست بداند که با توجه به جلساتی مشابه چه طرح متفاوتی در این همایش می تواند اجرا کند. به خاطرم رسید با توجه به اینکه مراسم با سابقۀ کاشی ملک الشعرای بهار  است، این شاخصۀ اصلی و پایۀ این جلسه با عنوان «خاندان ملک الشعرای بهار » باشد. از من هم خواستند که در این جلسه در مورد خاندان فرهنگی کاشان سخنرانی داشته باشم. حال می خواهم خلاصه ای در مورد آن چیزی که آنجا مطرح کردم و ارتباطی که این موضوع با دانشنامۀ دانش گستر دارد، سخن بگویم.

دکتر پورجوادی از خاندانهای خدمتگذار در ایران سخن گفت
دکتر پورجوادی از خاندانهای خدمتگذار در ایران سخن گفت

 در جامعۀ علمی ما فعالیت های فرهنگی به عهدۀ دستگاه های دولتی یا سازمان هایی است که مستقیما و یا به طور نیمه مستقل عمل می کنند: وزارت فرهنگ، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، دانشگاه های مختلف و صدا و سیما و سازمان های مختلف فرهنگی که به هر حال امور فرهنگی کشور را به عهده دارند. این ها چیزهای جدیدی است. یعنی در تمدن جدید یک چنین فعالیت هایی اتفاق می افتد. در گذشته امور فرهنگی هر شهری به عهدۀ خاندان ها بوده است. خاندان های بزرگی بودند که شهر را از نظرهای مختلف از جمله بخش سیاسی، اقتصادی، تعلیم و تربیت و آموزش و امور دینی و فرهنگی عهده دار می شدند. به عنوان مثال خاندان بَرمکیان که هم در بخش سیاسی و هم فرهنگی فعالیت داشتند. حتی بسیاری از خاندان حتی قبل از اسلام بودند و فعالیت داشتند و به فعالیت های خود ادامه دادند و بعد از اسلام هم تأثیرگذار بودند. ما در دورۀ جدید هم از این گروه ها داشتیم که برخی سیاسی و برخی در بخش اقتصاد و گروهی در امور فرهنگی فعالیت می کردند.

کامران فانی، محمود دولت آبادی، داریوش شایگان و نصرالله پورجوادی در آستانه ورود به کانون زبان فارسی
کامران فانی، محمود دولت آبادی، داریوش شایگان و نصرالله پورجوادی در آستانه ورود به کانون زبان فارسی

این کتاب را هم حاصل فعالیت یکی از این خاندان های فرهنگی کشورمان می دانم. مرحوم «حاج حسین آقا ملک» با وجود اینکه یکی از تجار تراز اول کشور بودند اما فعالیت و سرمایۀ خود را صرف امور فرهنگی کردند. کتابخانه ای درست کردند که یکی از مهم ترین کتابخانه های خطی جهان است. موزه ای را تأسیس کردند که اگر این اشیاء جمع آوری نمی شد از بین می رفت. کتابخانه و موزه را وقف آستان قدس رضوی کردند. اصولا بخش فرهنگی آستان قدس نتیجۀ همت همین خاندان ها بوده است.

وی در ادامه چنین افزود:

“همین مکانی که ما نشسته ایم، متعلق به خاندان فرهنگی افشار است که در طی این سال ها خانواده ای را تشکیل می دهند که بخشی از سرمایۀ خود را صرف امور فرهنگی و زبان فارسی کرده اند. آقای سودآور که نوۀ حاج حسین آقا ملک هستند، سرمایه ای در اختیار داشتند که می توانستند صرف امور دیگری کنند اما ایشان در تدوین چنین اثر بزرگ و ماندگاری سرمایۀ خود را تقدیم کردند. خدمت شایسته ای که در گسترش فرهنگ ایران و زبان فارسی کرده اند.

دکتر خلیجی مدیر عامل موسسه دانش گستر که در رونمایی کتاب شرکت کردند.
دکتر خلیجی مدیر عامل موسسه دانش گستر که در رونمایی کتاب شرکت کردند.

برادر ایشان یکی از محققان تراز اول هستند و به جز کارهای تحقیق در مورد هنر و فرهنگ ایران پیش از اسلام در موارد مختلف در بخش هنر ایران فعالیت داشته اند که یک نمونۀ آن در زمان برگزاری همایش بهار در کاشان بود. به یاد دارم که مجری طرح نزد من آمد و گفت که ممکن است برای ادامۀ کار از نظر مالی با مشکل روبرو شویم. همان زمان بود که از مقابل منزل آقای سودآور گذشتیم. گفتم از ایشان خواهش کنیم که کمکی برای برگزاری این کنفرانس داشته باشند. در تماس تلفنی که با ایشان داشتم، پذیرفتند و این کار را انجام دادند. چنین اشخاصی باید یک روح فرهنگی داشته باشند تا به دور از منافع مالی و نامی تنها به فکر گسترش فرهنگ ایران باشند. این روحیه روحیه ای است که از یک خاندان بر می خیزد. محمود افشار مسلما آن روحیه را به فرزندش ایرج افشار منتقل کرده است که وی توانسته بود این فعالیت ها را ادامه دهد. به نظر من ما در کشور خود باید قدردان این اشخاص باشیم.”

در ادامه این مجلس، استاد کامران فانی از شرایط فعلی دانشنامه های منتشر شدۀ کاغذی و الکترونیکی گفت:

“تا یک سال پیش، عادت داشتم وقتی بخواهم یک کتاب مرجع بویژه دانشنامه و فرهنگ و دایرة المعارف را معرفی کنم این‌طور سخن بگویم که یکی از رویدادهای مهم فرهنگی جامعۀ امروز ما، رواج و شکوفایی کتاب های مرجع است و در صدر این کتب فرهنگ های و دانشنامه ها هستند. می گفتم جامعۀ پرسشگر به دنبال اندوختن دانش بیشتر، طبعا سؤالاتی برایش مطرح است که به دنبال پاسخ آن ها خواهد بود. و پاسخ را در درجۀ اول در کتاب های مرجع خواهد یافت. و این به نوعی دماسنج فرهنگی یک کشور بوده است که تا چه حد محتاج کتب مرجع خواهد بود. ولی با اتفاقات اخیر و دنیای مجازی و کامپیوتری شدن و طرح نرم افزارها و سایت های مربوط به این موضوعات دیگر کم تر به بخش چاپی و کاغذی این مجموعه ها بر می خوریم. (کاغذی که نزدیک دو هزار سال وسیلۀ ثبت دانش و انتقال آن بود). کتب مرجع همچنان تهیه خواهند شد ولی بعید می دانم که ارائۀ آن ها به صورت کاغذی  ادامه یابد. به ویژه اینکه هزینۀ تولید آن ها نیز بالاتر است.”

استاد کامران فانی از به پایان رسیدن عصر فرهنگنامه های کاغدی و اغاز دوره الکترونیکی گفت.
استاد کامران فانی از به پایان رسیدن عصر فرهنگنامه های کاغدی و اغاز دوره الکترونیکی گفت.

وی در ادامه دربارۀ دانشنامۀ دانش گستر سخن گفت و تصریح کرد:

” در این میان یکی از آخرین پوشش هایی که برای تألیف و تدوین یک دانشنامۀ مفصل جهانی بوده، دانشنامۀ دانش گستر است. شاید بعد از انتشار چنین مجموعه ای دیگر کسی جرئت و رغبت سرمایه گذاری و مدیریت و کار  بر روی چنین کتبی را نداشته باشد. (نه تنها در ایران حتی در سراسر جهان). در واقع این سرنوشت این کار است.

امروزه چند دانشنامۀ مهم و معروف در دست تهیه است. واقعا نمی دانم تا چه حد می توان به سرانجام آن امید داشت: «فرهنگ نامۀ کودکان و نوجوانان» که نزدیک به نیمی از آن منتشر شده است، «دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی»، «دانشنامۀ جهان اسلام» و در خارج از ایران «دانشنامۀ ایرانیکا» است که نزدیک به دو سوم آن آماده است و امروز در دو راهی نحوۀ ارائۀ آن (به صورت کاغذی یا نرم افزار الکترونیک) قرار گرفته اند. اما دانش نامۀ دانش گستر که یک دانشنامۀ جهانی و همگانی است و در آن کوشش شده است که تمامی معارف بشری تا جای ممکن به صورت مقاله ها و مدخل های مستقل و تا حد امکان خلاصه شده، مطالبی تهیه شود که به چاپ دوم هم رسیده است. اما از این دانشنامه فایدۀ دیگری هم حاصل شد. شاید در درجۀ اول هم مدیون اندیشۀ آقای سود آور بود. در این دانشنامه علاوه بر حدود شصت هزار مدخل و مقاله (چهل هزار مربوط به خارج از ایران هستند) که معادل لاتینی و یا انگلیسی اعلام و اصطلاحات هر مقاله که در ذیل آن مقاله چاپ می شد و استخراج این اطلاعات علاوه بر اطلاعی که در خود مدخل است باعث شد که پس از تدوین آن ها یک فرهنگ مستقل به صورت اَعلام و اصطلاحات و نام های خاص و مفاهیم از دانشنامه، استخراج و به صورت جداگانه چاپ شود.

این مجموعه نزدیک به صد و بیست هزار مدخل دارد. این مدخل ها در حوزۀ مهم نام های خاص (اعلام) و مجموعۀ کلی آنچه در حوزۀ علم قرار گرفته اند و باقی آن ها اصطلاحاتی است که در مقابل انگلیسی معادل فارسی آن آمده است. بنابراین در این کتاب که امروزه به صورت یک جلد در اختیار مراجعه کننده قرار گرفته است، می توانند به این اطلاعات دست یابی پیدا کنند.

شاید مشکل اصلی در برابر مترجمین و ویراستاران، تلفظ اسامی و نحوۀ نوشتن نام های خاص و «چگونه بخوانیم؟ چگونه بنویسیم؟» بوده است. این یکی از دغدغه های مهم مترجمین و ویراستاران ماست. که متأسفانه در طی این سال ها بسیاری از این نام ها در کتب ترجمه شده، درست نیست. حتی برای حل این مشکل سعی نداشته ایم که به دنبال ایجاد یک معیار باشیم که براساس آن به تلفظ و نوشتن  درست کلمات برسیم. نتیجه این که زمانی تلفظ این کلمات از زبان فرانسه به فارسی بود و در نتیجه این ها به صورت تلفظ فرانسه نوشته می شد و بعدها که زبان انگلیسی جایگزین شد با تلفظ انگلیسی نوشته می شد. بدون توجه به اینکه نام آلمانی باید به آلمانی تلفظ و نوشته شود! بنابراین در این فرهنگ تمام اسامی با تلفظ زادگاهش مطرح می شود.

داود موسایی(مدیر نشر فرهنگ معاصر) در کنار محمدعلی سادت،کامران فانی و دکتر داریوش شایگان
داود موسایی(مدیر نشر فرهنگ معاصر) در کنار محمدعلی سادت،کامران فانی و دکتر داریوش شایگان

دومین ویژگی، معادل فارسی اصطلاحات و مفاهیم خارجی است که بیشتر انگلیسی است. در اینجا هم دامنۀ عظیم و گستردۀ اصطلاحات در تمام حوزه ها و اصطلاحات مربوط به آن ها ذکر شده است و این ها از کل دانشنامه استخراج و درج گردیده است. گرچه این سؤال ایجاد می شود که وقتی در برابر معادل کلمه ای لغتی در متون جای خود را یافته و ثبت شده است چه کنیم؟ در اینجا چندین پیشنهاد آمده است.

حسینعلی سود اور بنیانگذار دانشنامه دانش گستر که در مراسم به استادان کتاب فرهنگ .......را اهدا نمودند
حسینعلی سود اور بنیانگذار دانشنامه دانش گستر که در مراسم به استادان کتاب فرهنگ …….را اهدا نمودند

مخاطبان این اثر در درجۀ اول بیشتر مترجمین هستند. من گمان می کنم تا نود درصد اصطلاحات علمی در بیشتر حوزه ها در این مجموعه وجود دارد. لزوما توصیه نمی کنم که این معادلات صد درصد بهترین هستند اما متخصصان رشته ها این تلفظ ها را ترجیح داده اند.

در درجۀ دوم مخاطبین این کتاب ویراستاران هستند و نهایتا  در درجۀ سوم هر خوانندۀ جدی و علاقه مند.

در این دانشنامه هزاران چیز دیگر آمده است. بسیاری از اسامی که مربوط به فرهنگ ایرانی- اسلامی است در اینجا ذکر شده و معادل انگلیسی هم آمده است. من فکر می کنم که دانشنامۀ دانش گستر آخرین کوشش در این حوزه خواهد بود. پس از این بعید می دانم که عده ای جمع شوند و چنین کاری را انجام دهند.”

در خاتمه محمدعلی سادات از ویژگی های دانشنامۀ دانش گستر و نحوۀ نگارش آن گفت:

“کار دانشنامه با کار بی وقفۀ اساتید (در حدود سیصد نفر) در حدود نه سال، در هجده جلد و پانزده هزار و دویست صفحه، در قطع وزیری منتشر شد و تعداد مدخل های آن در حدود شصت هزار مدخل و مقالۀ مستقل و باقی مدخل های ارجاعی و روی هم رفته، شصت و هفت هزار مدخل که در نوع خود در زبان فارسی بی نظیر است. سعی شده است که دقت علمی رعایت شود. آقای فانی در این زمینه زحمت بسیاری کشیدند و جناب آقای سودآور هم اهمیت بسیاری برای کیفیت کار قائل بودند و حتی در انتشار این کتاب نقش اصلی را داشتند.

محمد علی سادات از ویژگی های دانشنامه دانش گستر سخن گفت
محمد علی سادات از ویژگی های دانشنامه دانش گستر سخن گفت

این کتاب و مجموعه با این خصوصیات منتشر و بعدها مجموعۀ این هجده جلد در یک جلد و  قطع رحلی و بزرگ و در حدود هزار و سیصد صفحه به صورت مصور و علمی تهیه شد و چندین بار مورد بررسی کارشناسانه قرار گرفت و در بازار کتاب موجود است.”

اهدا کتاب فرهنگ .....از سوی حسینعلی سود اور به دکتر پور جوادی
اهدا کتاب فرهنگ اعلام و اصطلاحات …از سوی حسینعلی سودآور به دکتر پور جوادی

وی در ادامه گزارش کوتاهی دربارۀ فعالیت آتی این دانشنامه ارائه کرد و بیان داشت:

“برنامۀ ما برای آیندۀ کار عبارت از این است که اگر بخواهیم در عرصۀ فرهنگ جامعه حضور پررنگی داشته باشیم ناگزیر باید به سمتی برویم که دنیا می رود و آن حضور در فضای مجازی است. با وجود اینکه که ما کار را به صورت چاپی و کاغذی تمام کرده ایم ولی خب این کتاب نیاز به تفسیر و توسعۀ بیشتری دارد. باید دائما به روز بشود و دانشنامه ای که مرتبا به روز نشود، حیات خود را از دست خواهد داد. لذا تصمیم دست اندرکاران بر این شد که این کار را در فضای مجازی و به صورت دانشنامۀ آزاد ارائه کنند. با ویژگی های خاص خود این کار را انجام خواهیم داد. برنامه نویسی هایی انجام شده است و شرکت مخابرات هم قول همکاری داده است که به صورت گسترده تر در فضای مجازی قرار بگیرد. بدین ترتیب کاربران خواهند توانست که در هر نقطه از دنیا برای ما مقاله ارسال کنند و یا مقالات ما را اصلاح کرده  و در اختیار ما قرار دهند و ما با توجه به اینکه در بخش علمیِ کار تدابیری اندیشیده ایم -که یک شورای علمی خواهد بود تا هر مقالۀ دریافتی در این شورا بررسی شود و در صورت تأیید در دانشنامه قرار بگیرد- به این ترتیب این مجموعه گسترش بیشتری پیدا خواهد کرد.

دکتر داریوش شایگان در کنار استاد کامران فانی
دکتر داریوش شایگان در کنار استاد کامران فانی

یک سری بخش های تکمیلی به دانشنامه اضافه می کنیم که به صورت جعبۀ اطلاعات کلی در رأس هر مقاله قرار می گیرد که نگاهی کلی به مقاله دارد.”

محمد علی سادات در پایان سخنانش از قابلیت دسترسی به سایت دانشنامه در یک سال آتی خبر داد و اظهار داشت:

“یادآور می شوم ظرف شش ماه تا یک سال سایت آماده خواهد شد. نکتۀ دیگر اینکه این مؤسسۀ فرهنگی که دست اندر کار انجام این فعالیت است به دلیل مسائل حقوقی به نام شرکت «دانش‌پژوهان دانشنامۀ آزاد ابوریحان» تغییر نام یافته است. کار به این صورت پیش خواهد رفت عده ای از آقایان و خانم ها در این بخش فعالیت می کنند. کار کار حجیمی است اما با سرعت پیش می رویم و از کمک علاقه مندان صمیمانه استقبال می کنیم.”