( دانشگاه لیدن – دانشگاه کمبریج)
دوشنبه ۱۵ – شنبه ۱۹ تیرماه ۱۳۸۸
به مناسبت یکصد و پنجاهمین سالروز ترجمه رباعیات خیام توسط ادوارد فیتزجرالد از سوى دانشگاههاى لیدن در هلند و کمبریج در انگلستان کنفرانس چهارروزهاى در این دو دانشگاه برگزار شد. آنچه مىخوانید گزارش کوتاهى از این کنفرانس در دانشگاه لیدن است.
مراسم صبح روز دوشنبه در دانشگاه لیدن با سخنرانى دکتر على اصغر سید غراب آغاز شد. وى ضمن خوشامدگویى به مهمانان و سخنرانان که از کشورهاى آمریکا، روسیه، فرانسه، هند، ایران و… آمده بودند چنین گفت: براى ایرانشناسان و خصوصاً دوستداران و عاشقان عمر خیام سال ۱۸۵۹ مصادف است با اولین چاپ ترجمه ادوارد فیتزجرالد از رباعیات خیام. همچنین فیتزجرالد دقیقاً دویست سال پیش چشم به جهان گشود و ما در واقع جشن تولد فیتزجرالد و ترجمه رباعیات خیام را با هم در لیدن و کمبریج جشن مىگیریم. همانطور که در برنامه این کنفرانس ملاحظه مىکنید این کنفرانس را ما با همکارى بخش شرقشناسى دانشگاه کمبریج برگزار مىکنیم و امیدواریم در سالهاى آینده هرچه بیشتر این همکارىها را ادامه دهیم. ما در این چند روز سعى خواهیم کرد تا جایگاه ادبى، علمى و هنرى عمرخیام را در فرهنگهاى مختلف جهان شناسایى کنیم و از روز چهارشنبه تا جمعه هم در کمبریج توجه خود را به ادوارد فیتزجرالد معطوف خواهیم کرد و ترجمه آزاد فیتزجرالد از رباعیات خیام را تجزیه و تحلیل خواهیم کرد.
عکس دسته جمعی سخنرانان در خاتمه کنفرانس عمر خیام
دکتر على اصغر سیدغراب در بخشى دیگر از سخنرانى خود گفت: «با شروع سال ۲۰۰۹ ما برنامههاى مختلفى براى بزرگداشت عمرخیام در هلند برگزار کردیم. نخستین فعالیت فرهنگى در موزه کتاب شهر تاریخى لاهه برگزار شد. انجمن هلندى دوستداران خیام با همکارى موزه Meermanno که به موزه کتاب شهرت دارد، نمایشگاه کتابى تشکیل داد که از سوم ژانویه تا پنجم آوریل ادامه داشت و با استقبال فراوان ایرانیان و هلندىها روبرو شد. فعالیتهاى فرهنگى – ادبى پیرامون جشن یکصد و پنجاهمین سالروز ترجمه ادوارد فیتزجرالد در هلند ادامه خواهد داشت. در پاییز هم نمایشگاه کتابى در کتابخانه مرکزى شهر Deventer تدارک دیده شده است. همچنین سالنامه انجمن هلندى عمرخیام به تازگى توسط یان کیزر در انتشارات اولن به چاپ رسید که بسیار نفیس و چشمنواز است. سخنرانىهاى کنفرانس بعد از صحبتهاى دکتر على اصغر سیدغراب آغاز شد و در دو روز ادامه داشت که فهرست عناوین آنها را مىخوانید:
دوشنبه ۱۵ تیر ۱۳۸۸
دیک دیویس از دانشگاه دولتى اوهایو، درباره «ترجمهپذیرى شعر خیام» سخن گفت؛ موضوع جلسه صبح با عنوان «پذیرش رباعیات خیام در هلند» آغاز شد و ریاست جلسه با کریستین فان رویمبیکه از دانشگاه کمبریج بود.
دیگر سخنرانان: هانزدى براون از دانشگاه لیدن درباره «رباعیات فارسى در هلند» و مارکوخود از دانشگاه آمستردام با موضوع «تأثیرات خیام بر ادبیات معاصر هلند»، یوس بیخستر اتن رئیس هلندى انجمن عمرخیام درباره «چگونه عمرخیام بر هنرمندان تجسمى هلند اثر گذاشته است»، دیک فان لیما از دانشگاه آزاد آمستردام درباره «واقعیت تلخ: عمرخیام از دیدگاه جى. اچ. لئوپولد».
نشست بعدازظهر با موضوع «پذیرش عمرخیام در ایران و روسیه» آغاز شد. ریاست جلسه را پروفسور چارلز ملویل به عهده داشت.
مهدى امین رضوى از دانشگاه مارى واشنگتن: قرائت رباعیات خیام به عنوان ادبیات مقاومت؛ على دهباشى از مجله بخارا: مطالعات خیام پژوهى در ایران: یک بررسى سنجشى؛ الکساندر اچ مورتن از دانشگاه لندن: چند رباعى خیام از زمانه خیام؛ ناتالیا چالى سووا از دانشگاه مسکو: عمرخیام به عنوان یک شاعر.
نشست دیگر کنفرانس با موضوع «خیام و موسیقى» بود که ریاست جلسه با سونیل شارما از دانشگاه بوستون بود.
سخنران اول، روکوس دى فروت از دانشگاه آمستردام: میراث موسیقایى خیام در هلند، گابریل فان دن برخ از دانشگاه لیدن: عمرخیام و ماجراى رباعیات در آسیاى مرکزى، امیرحسین پورجوادى از دانشگاه تهران: سهم خیام در نظریههاى موسیقى.
روز دوم – سه شنبه ۱۶ تیر ۱۳۸۸
موضوع اولین نشست روز دوم «خیام: فیلسوف، شاعر و دانشمند» بود. ریاست جلسه با گابریل فان دن برخ از دانشگاه لیدن.
سخنران اول، یان هوخن دایک از دانشگاه اوترخت: خیام و مکتب هندسى اصفهان، محمد باقرى از دانشگاه تهران: بین میخانه و مدرسه: عمرخیام دانشمند، فرانسیوس دى بلو: عمرخیامى ریاضىدان، و تولد دیگر به نام عمرخیام شاعر.
نشست بعد روز دوم کنفرانس با عنوان «خیام شاعر» برگزار شد. ریاست جلسه با على اصغر سیدغراب از دانشگاه لیدن بود.
سونیل شارما از دانشگاه بوستون: تولد یک شاعر: عمرخیام در تذکرهها و جُنگها و چارلز ملویل از دانشگاه کمبریج.
نشست بعدازظهر روز دوم با موضوع «خیام در سنتهاى ادبى عربى، فارسى و ترکى» بود.
سخنران اول، سیتسکه سوت مان، پژوهشگر مستقل بود با عنوان: رباعیات عمرخیام در ترکیه و رباعیات ترکى»، یان یوست ویتکام از دانشگاه لیدن: احمد رامى و ترجمه عربىاش از رباعیات خیام؛ اسد جابر از دانشگاه لیدن: همچون آب آمدم و همچون باد مىروم.
یان هوفن دایک از دانشگاه اوتریخت
یان یوست ویتکام
رَنگ آرین ، محقق هندی
سیتسکه سوت مان، محقق مستقل
دیک ون هالسما از دانشگاه لیدن
علی دهباشی ، سردبیر بخارا
محمد باقری، مدیر مجله علم از دانشگاه تهران
الکساندر اچ. مورتن از دانشگاه کمبریج
گابرین فان دن برخ از دانشگاه لیدن
ایرنه ماسن ، خواننده سوپرانو
ماریو لن فان از دانشگاه لیدن
مارک خود از دانشگاه آمستردام
کریستین فان رویمپیک از دانشگاه کمبریج
روکوس دی گروت از دانشگاه آمستردام
فرانسیس دی بلو از دانشگاه لندن
دکتر مهدی امین رضوی از دانشگاه واشنگتن
هانس دوبرین
یوس ییخستراتن، رئیس هلندی انجمن عمر خیام
اسد جبری از دانشگاه لیدن
دکتر علی اصغر سید غراب رئیس کنفرانس
دیک دیویس از دانشگاه اوهایو
بخارا ۷۱، خرداد ـ شهریور ۱۳۸۸
