شب ولادیمیر مینورسکی
هشتصد و پنجاه و هفتمین شب از شبهای بخارا به بزرگداشت ولادیمیر مینورسکی، ایرانشناس برجستۀ روس، اختصاص یافته است. این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه یازدهم خردادماه ۱۴۰۴ با سخنرانی منصور صفتگل، نصرالله صالحی، احمدرضا قائممقامی، گودرز رشتیانی، گنادی کورین و علی دهباشی در تالار فردوسی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار میشود.
ولادیمیر مینورسکی (Vladimir Minorsky) ایرانشناس، جغرافیدان و دیپلمات دوران روسیۀ تزاری بود که در سال ۱۸۷۷ در شهرکی نزدیک به مسکو به دنیا آمد. آثار و پژوهشهای او همچنان از منابع معتبر و ارزشمند در زمینۀ تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و زبانهای ایران و قفقاز به شمار میروند.
او در دانشگاه دولتی مسکو تحصیل کرد و در اوایل قرن بیستم وارد خدمات دیپلماتیک امپراتوری روسیه شد. مینورسکی از سال ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۸ در شهر تبریز و از ۱۹۱۱ تا ۱۹۱۴ بهعنوان نمایندۀ روسیه تزاری در کمیسیون تعیین حدود ایران و عثمانی (از خرمشهر تا آرارات) فعالیت داشت. در زمان انقلاب روسیه (۱۹۱۷)، در سفارت روسیه در تهران مشغول به کار بود و در سال ۱۹۱۹ از خدمات دیپلماتیک کنارهگیری کرد و به فرانسه مهاجرت نمود.
او به مدت ده سال در مؤسسۀ «اَلِسِنه شرقیه» در پاریس تدریس کرد و برای دایرهالمعارف اسلام مقالات متعددی نوشت. سپس به دانشگاه لندن رفت و در ۱۹۳۳ جایگزین سر دنیسن راس در کرسی استادی ایرانشناسی شد. در دوران جنگ جهانی دوم به کمبریج منتقل شد و در ۱۹۴۴ بازنشسته و تا پایان عمر در آن شهر اقامت داشت و در ۱۹۶۶ در آنجا درگذشت.
مینورسکی، افزون بر تألیف بیش از یکصد مقاله برای دایرهالمعارف اسلام، آثار متعددی نیز از خود بهجای گذاشته که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: «تاریخ شروان و دربند»؛ «مطالعاتی دربارۀ تاریخ قفقاز»؛ «تاریخنگاری فارسی؛ تصحیح و ترجمۀ حدودالعالم»؛ «تصحیح و ترجمۀ تذکرهالملوک»؛ «مطالعاتی دربارۀ کردها و مذهب اهل حق»؛ مطالعاتی دربارۀ ترکمانان».
تا کنون چند کتاب در نقد و بررسی زندگی و آثار مینورسکی منتشر شده است. دانشگاه تهران با همت مجتبی مینوی و سیدحسن تقیزاده، «یادنامۀ ایرانی مینورسکی» را پس از درگذشت او منتشر کرد که شامل مقالاتی ارزشمند است. گودرز رشتیانی، افزون بر انتشار کتاب «رهآورد مینورسکی» (نشر هرمس)، به همراه ناهید عبدالتاجدینی، فهرست کامل آرشیو او را که در سنتپترزبورگ روسیه نگهداری میشود، منتشر کرده است (انتشارات کتابخانۀ مجلس). همچنین، نامههای فارسی دانشمندان و اندیشمندان ایرانی به مینورسکی با عنوان دفتری برای ایران توسط بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به چاپ رسیده است.
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجاتالهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی