شب نقاشی قهوه‎خانه‎ای

 

از آن روزی که حسین قوللر آقاسی در قهوه خانه ها، رستم و سهراب را به نقش می کشید و خون ریخته سهراب را از شومی سرنوشت می دانست؛ نه نیرنگ رستم… و محمد مدبر در تکیه ها و حسینیه ها مقتل می خواند و اشک می ریخت و واقعه ظهر عاشورا را در مقابل دیدگان به تصویر می کشید؛ سال ها می گذرد…
حسین و محمد صرفا دو نقاش نبودند، آنها وظیفه ای برای خود متصور بودند و آن رساندن پیامی در قالب نقاشی بود. نقاشی که قرار بود آمال و علایق ملی، اعتقادات مذهبی و روح فرهنگ خاص لایه های میانی جامعه را باز گو کند. شاگردان حسین آقا یاد آور شدند، او بارها تذکر داده بود که: “دنبال نام در این نقاشی نباشید. دنبال حفظ آبروی این نقاشی باشید، اسم و یاد و نام همه ما فدای اعتقادمان…”
روزگاری بود که شمال و جنوب ایران از جانب بیگانگان مورد حمله قرار گرفته بود. فرهنگ و باورهای مردم نیز در خطر بود. از آن رو هنرمندانی مکتب ندیده، بدون حضور استاد، برای حفظ وحدت ملی و مذهبی و جلوگیری از نفوذ فرهنگ بیگانه، دست به کار شده و در قهوه خانه، تکیه، حسینیه و زورخانه ها که محل تجمع عموم مردم بود با هنر خود، روایتگر باورها و اعتقادات مردم شدند.
نقالان و مداحان از یک سو فریاد بر می آوردند و از سوی دیگر نقاشان، داستان های رزمی و بزمی شاهنامه فردوسی و وقایع تاریخ ایران و اسلام را نقش می زدند…
و این شد که نقاشی قهوه خانه ای یا خیالی ساز از اواخر دوره صفویه در میان مردم آمد و در عصر قاجار، به خصوص مشروطه به اوج خود رسید و تا حال ادامه پیدا کرد.
برای درک و شناخت نقاشی قهوه خانه ای باید از بررسی آن به شیوه هنر مغرب زمین دوری کرد. زیرا نقاشان قهوه خانه ای در نقاشی خود سبک، اصول و ضوابط خاص خود را دارا هستند و با مقوله هایی چون پرسپکتیو، طراحی و تصویر سازی واقع گرا به شیوه غربی بیگانه اند. خیالی ساز ها اسلوب ها را بر حسب سلیقه و روش خاص خود به کار می گرفتند و هدفشان صراحت و سادگی بیان، و اثر گذاری هر چه بیشتر در مخاطب بود.
پس از حسین قوللر آقاسی و محمد مدبر، عباس بلوکی فر، فتح الله قوللر آقاسی، حسن اسماعیل زاده، محمد حمیدی، ناصر عباسی (گدا علی) و فرزندش منصور عباسی … راه آن دو را ادامه دادند.
در شب نقاشان قهوه خانه ای استاد آیدین آغداشلو و منصور عباسی (نقاش قهوه خانه ای) سخنرانی خواهند کرد. همچنین عکس تعدادی از تابلو های منصور عباسی به تصویر کشیده می شود.
” شب نقاشان قهوه خانه ای” در ساعت 5 بعد از ظهر سه شنبه 12 شهریور 1398 در سالن اجتماعات موزه ملی ایران برگزار می شود.