بالاخره من هم فیلم صنعتی ساختم/ مجتبی میرطهماسب

زمانى كه اين يادداشت را براى فيلم «بانوى گل سرخ» نوشتم،

همايون صنعتى زنده بود. هنوز هم زنده است.

مجتبی میرطهماسب

سال‏هاى دور، ساختن فيلم مستند «صنعتى» را دور از منش هنرى خود مى‏دانستم! و سال‏هاى بعد كه نياز مالى مرا به اين كار وامى‏داشت از پس آن برنمى‏آمدم؛ كه ساختن اين نوع فيلم هم كاربلدى مى‏خواهد.

اما الآن خوشحال‏ام كه از پس ساختن فيلم «صنعتى» برآمدم! و عجب هم اينكه اين فيلم به نوعى سفارش «صنعتى» بود براى فيلم «صنعتى». و پس از نزديك به يك سال و نيم كه ساختن بانوى گل سرخ طول كشيد، چند هفته‏اى وقت صرف شد براى تحويل آن فيلم «صنعتى» به «صنعتى»…!

سيد عباس سياحى (همان شاعر فيلم گبه) يادآورم شد كه : «همايون صنعتى يكى از پنج انسان كم‏نظير يكصد سال اخير ايران و يكى از ده نفر شخصيت‏هاى تأثيرگذار قرن اخير جهان است.» و من كه هم كرمانى هستم و هم «همايون» و هم همسرش «شهين‏دخت» را مى‏شناختم، اين را به خوبى مى‏دانستم.

اما نمى‏دانستم كه چقدر سخت است راضى كردن همايون براى حضور جلوى دوربين. چون كه از اساس با سينما مخالف است و مدام هم به من گوشزد مى‏كرد كه دنبال كار آبرومندترى بگردم! و اينها را با همان استدلال‏هاى تاريخى و جهان‏شناختى خود مى‏گفت و كم كم هم در من اثر كرده بود كه ديگر سينما همه حقيقت نيست و  نسبت‏اش با واقعيت بسيار دورتر است تا آنچه كه من مى‏دانستم!

و كليد حضور همايون در جلوى دوربين، مرحوم شهين‏دخت بود. و نام و ياد او بود كه همايون را جلوى دوربين من نشاند تا از شهين‏دخت بگويد و از همراهى و همدلى‏اش در تمام آن سال‏ها براى راه‏اندازى و مديريت آن همه كار ماندنى.

و فيلم كه تمام شد دانستم كه كار من هم عبث نبود در برابر كار آن دو؛ كه من توانستم ضرب كنم تصوير اين تلاش و انرژى را در تعداد همه كسانى كه فيلم را ديده‏اند و يا خواهند ديد. و اين همان دليل حضور سينماى مستند است.

تمام دوران ساخت اين فيلم كلاس درسى بود براى من تا بفهمم كه هستند در اين جهان هنوز كسانى كه مى‏شود به احترامشان كلاه از سر برداشت و با افتخار گفت كه من هم چون ايشان ايرانى‏ام و اين مُلك را دوست دارم و با عشق خود اين مُلك را آباد مى‏كنم؛ با مرارت!

حالا كه ديرزمانى از اتمام فيلم مى‏گذرد، هنوز انرژى بى‏پايان همايون و شهين‏دخت با من هست. هر زمان هم كه قدرى مستأصل مى‏شوم از شرايط اين روزگار به تماشاى بانوى گل سرخ مى‏نشينم تا دوباره آن انرژى در من نفوذ كند.

شما هم ببينيدش.   دى ماه 1387

روی جلد فیلم بانوی گل سرخ ساختۀ مجتبی میرطهماسب

بخارا 73-72، مهر و دی 1388