دوباره خوانی صادق چوبک/ فرنوش صمیمی

  خواندن چوبك   Reading Chubak

  محمدرضا قانون‏پرور   Ghanoon parvar – .M.R

  كاليفرنيا، مزدا، 2005، 152 صفحه   152p .2005 .California .Mazda

 محمدرضا قانون‏پرور استاد ادبيات تطبيقى در دانشگاه تگزاس است. وى ترجمه‏هايى از آثار جلال آل‏احمد، سيمين دانشور، صادق چوبك، احمد كسروى، صادق هدايت را در پرونده خود دارد. وى به تازگى كتابى با عنوان خواندن چوبك را منتشر كرده است.

 مؤلف كتاب در سه بخش مجزا به سه داستان خيمه شب بازى، انترى كه لوطى‏اش مرده بود و سنگ صبور پرداخته است. دكتر قانون‏پرور در بخش پنجم پس از يك بررسى كلى سعى كرده با ديد موشكافانه به توصيف و تجزيه و تحليل داستان‏هاى چوبك، رمان‏ها، نمايشنامه‏هاى وى بپردازد كه شامل بررسى و شرح جزء به جزء آثار اوست. از جمله شاهكارهاى ادبى چوبك خيمه‏شب بازى است. نويسنده زندگى، شخصيت و آثار چوبك را به عنوان يك شخصيت ادبى مشهور مورد بررسى قرار مى‏دهد. در بخش آخر كتاب، نمونه نامه‏هايى از صادق چوبك و نويسنده كتاب به يكديگر آورده شده است.

 قانون‏پرور در بخش نخست معرفى كتاب خود مى‏گويد: در سال 1960 محقق ادبيات فارسى، پرويز ناتل خانلرى، در اظهاريه‏اى دوره ادبيات مدرن پارسى را به «عصر نثر» تعبير كرده، كه در آن دوران ادعايى جسورانه بوده سنت ديرينه نظم به عنوان ابزار اصلى و برجسته بيان ادبى اكنون جاى خودش را به نثر، مخصوصاً نثر داستانى، داده است.

  آثار چوبك نقطه تحولى در توسعه نثر خيالى پارسى مدرن است. داستان‏هاى كوتاه و رمان‏هاى او مطمئناً سزاوار توجه و شايستگى ادبى‏شان هستند. ولى بايد نسبت و ارتباطشان با جامعه و مفهوم ادبى كه از آن نشأت گرفته است، نيز مورد توجه قرار گيرد؛ چرا كه هيچ اثر هنرى بدون در نظر گرفتن خاك و فضايى كه در آن پرورش يافته نمى‏تواند به طور كامل درك شود. داستان مدرن پارسى در انزوا رشد نكرده، برعكس كاملاً مرتبط با آن و تحت تأثير وقايع سياسى و اجتماعى بوده است.

 قانون‏پرور رشد نثر مدرن پارسى را زمينه تغيير سياسى قرن بيستم ايران مى‏داند و آن را مورد بررسى قرار مى‏دهد، او سعى كرده است مختصرى از زندگى حرفه‏اى ادبى صادق چوبك را فراهم آورد. و در نهايت عوامل سياسى و اجتماعى و ادبى مؤثر بر درك و پذيرش آثار وى را در ايران مورد بحث قرار دهد.

 قانون‏پرور به بررسى، تجزيه و تحليل زندگى، كاراكتر و شخصيت نويسنده بزرگ ادبى و همچنين ساختار ادبى و محتواى سياسى و اجتماعى و ادبى نوشته‏هاى او مى‏پردازد.