گزارش مراسم رونمایی کتاب های آنه ماری شوراتسنباخ/ ویدا لطفی
«مرگ در دوردست» و «همه راهها باز است»
به مناسبت انتشار كتاب‌هاي مرگ در دوردست و همة راهها باز است نوشتة آنه ماري شوارتسنباخ كه توسط دكتر سعيد فيروزآبادي و مهشيد ميرمعزي ترجمه شده است مراسم رونمايي از اين دو كتاب در شب چهارشنبه ششم آذرماه 1387 در محل اقامت فيليپ ولتي سفير سوئيس در ايران برگزار شد. در اين مراسم كه با حضور نويسندگان و مترجمان و شخصيت‌هاي فرهنگي برگزار شد ابتدا علي دهباشي به عنوان مدير انتشارات شهاب گزارشي از چگونگي انتخاب و ترجمه كتاب‌هاي همة راهها باز است و مرگ در دوردست ارائه كرد و گفت:
ما پيش از اين براي معرفي شوارتسنباخ در ايران با همكاري سفارت سوئيس گام‌هايي برداشته‌ايم. در خرداد ماه 1385 نمايشگاهي از عكس‌هاي آنه ماري شوارتسنباخ در تالار ميرميران خانه هنرمندان ايران برگزار شد. در اين مراسم اينجانب و سفير سوئيس طي سخنراني‌هايي وجوه گوناگون زندگي ادبي و هنري شوارتسنباخ را معرفي كرديم. همچنين بخشي از اثر منتشر نشده آنه ماري توسط فرزانه ارسطو اجرا شد. اين نمايشگاه به علت استقبال غيرقابل تصوري كه شد به اصفهان رفت.
گام بعدي ما در معرفي آنه ماري شوارتسنباخ اختصاص شبي از شب‌هاي مجلة بخارا بود كه در پنجاه و ششمين شب در تالار ناصري خانه هنرمندان ايران (چهارشنبه 14 مرداد 1386) برگزار شد. در اين شب، كه با همكاري سفارت سوئيس برگزار شد، دكتر الكسيس شوارتسنباخ كه به همين خاطر به ايران سفر كرده بود نكات تازه‌اي از زندگي شوارتسنباخ را بيان كرد. همچنين فيليپ ولتي، آنتونيا برتشينگر و سابين اولمان از ديگر سخنرانان «شب آنه ماري شوارتسنباخ» بودند. در اين مراسم مهشيد ميرمعزي و دكتر سعيد فيروزآبادي ترجمة سخنراني‌ها را در عهده داشتند. در پايان اين مراسم بخش‌هايي از فيلم سينمايي كه براساس زندگي آنه ماري شوارتسنباخ ساخته شده به نمايش درآمد.
بتدريج آنه ماري شوارتسنباخ در ايران معرفي شد. نگاه منتقدانه او به جهان غرب و علاقة بي‌پيرايه او به فرهنگ و تمدن مردم ايران باعث شد در بين علاقمندان به آثار ايرانشناسي غربي‌ها در ايران خوانندگان ثابتي پيدا كند. و در آخرين مرحله اقدام ما ترجمه و انتشار دو كتاب مهم وي بود كه امشب خوشبختانه پس از سه سال از زمان آغاز ترجمه منتشر شده است.
سپس سفير سوئيس ضمن سخناني از مترجمان كتاب تشكر كرد. متن سخنراني سفير را دكتر سعيد فيروزآبادي ترجمه كرده است كه مي‌خوانيد.
آثار شوارتسنباخ با ترجمة فارسي فيليپ ولتي
ترجمة سعيد فيروزآبادي
ايران براي ديپلمات‌هاي سوئيسي كه در اين كشور خدمت مي‌كنند، اقامتي موقتي است. براي هر كس كه با ايران آشنا مي‌شود، اين اقامت كوتاه‌مدت بدل به اقامتي سرنوشت‌ساز مي‌شود. اين موضوع براي من كه در حال ايراد اين سخنراني هم هستم، چنين بوده است.
من نخستين نفر نيستم. همين تجربه را مسافران قبلي به اين ديار نيز داشته‌اند، منظورم سرزميني است كه به دليل دلبستگي خودم به مفاهيم رمانتيك اروپا در خصوص شرق آن را سرزمين «پارس» مي‌نامم. لطفاً كوتاهي مرا در خصوص واقعيت‌هاي تاريخي ـ جغرافيايي بپذيريد!
مسافر قبلي ايران كه ما امشب ياد او را گرامي مي‌داريم، آنه ماري شوارتسنباخ است. او خود نيز از «پارس» سخن گفته و در مورد اين سرزمين كتاب نوشته است. يكي از شگفت‌انگيزترين راهها براي آشنايي با سحر مشرق زمين خواندن كتاب مرگ در ايران او است. موضوع اين كتاب «آشنايي با سحر و جادو» نيست، بلكه با خواندن اين رمان خواننده و مسافر به اين سرزمين دستخوش همان سحر مي‌شود.
آنه ماري شوراتسنباخ را در تاريخ ادبيات سفر به مشرق‌زمين، روزنامه‌نگار، گزارشگر و سفرنامه‌نويس مي‌دانند.
هر بخش از جهان و هر نسل نويسندگاني دارد كه خاطرات سفرهاي خود را مي‌نويسند. آنه ماري شوارتسنباخ در دهة سي قرن بيستم مسافر مشرق زمين بود. اينكه اين بانو سوئيسي است، براي سفارت سوئيس كه امشب به شما خوش‌آمد مي‌گويد، جاي بسي خوشوقتي است.
خوشبختي آن امري نيست كه تصادفي شامل حال كسي شود، بلكه بايد آن را يافت. ما آنه ماري شوارتسنباخ را يافتيم تا آثارش را موضوع اصلي فعاليت فرهنگي سفارت، دست‌كم در دورة حضور من، قرار دهيم.
آنه ماري شوارتسنباخ هم خبرنگار بود و هم عكاس. و عكس‌هايي از همان سرزميني تهيه كرد كه در دهة سي به آنجا سفر كرده بود. ما دو نمايشگاه عكس از اين مجموعه عكس‌ها برگزار كرديم و اين دو نمايشگاه يك بار در مه 2006 در تهران و بار ديگر نوامبر 2006 در اصفهان بود. اين نمايشگاه‌ها نخستين فعاليت در پروژة شوارتسنباخ بود.
خانم مينا قلعه‌اي كه گرافيست سفارت است آثار اين نمايشگاه را به صورت بروشوري درآورده كه ما آن را با موفقيت فراوان به عنوان «بروشور نمايشگاه» عرضه كرديم. اين بروشور به شكل زير است (نمونه نشان داده مي‌شود).
آخرين فعاليت در پروژة شوراتسنباخ كتاب كوچكي است كه امروز در حال چاپ است، ولي پيش از سفر من در اواسط دسامبر به عنوان يادگاري تقديم خواهد شد. منتظرش باشيد! اين كتاب در مورد چهار سفر شوارتسنباخ به ايران است.
حال به سراغ پروژة اصلي مي‌رويم كه ترجمة دو رمان تمام راهها باز است و مرگ در ايران است.
آشنايي كوتاه با اين اثر و بخشي از آن را امشب از زبان كارشناسان اين موضوع خواهيد شنيد. ما به اين منظور از افراد زير دعوت كرده‌ايم:
علي دهباشي، پدر معنوي خستگي‌ناپذير و الهام‌بخش، مشوق و گردآورندة زيباترين آثار ادبي كه مسئوليت انتشار دو اثر زير را هم بر عهده داشته است. بدون او ما چگونه مي‌توانستيم كار كنيم!
مهشيد ميرمعزي، مترجم همه‌ي راهها باز است
سعيد فيروزآبادي، مترجم مرگ در ايران
بيتا رهاوي براي خواندن گزيده‌اي از اثر
به اين دوستان عزيز سفارت سوئيس صميمانه خوش‌آمد مي‌گويم. از شما آقايان و خانم‌هاي عزيز نيز ضمن عرض خوش‌آمد براي حضور در اين مراسم و علاقه به اين برنامه صميمانه تشكر مي‌كنم. براي همگي آرزمند شبي خوش هستم.
پس از سخنراني سفير سوئيس بخش‌هايي از كتاب مرگ در دوردست توسط دكتر سعيد فيروزآبادي قرائت شد و قسمتي از كتاب همه راهها باز است توسط بيتا رهاوي خوانده شد. اين مراسم با اهداء كتاب به مهمانان از سوي سفير سوئيس خاتمه يافت.