گزارش کنفرانس طلوع رنسانس ایرانی در دانشگاه آکسفورد/ علی دهباشی
بنا به دعوت دانشكده مطالعات شرقى دانشگاه آكسفورد (Studies Faculty of Oriental) براى شركت در كنفرانس دو روزه «ظهور رنسانس ايرانى» (Persian Renaissance The Rise of the) به دانشگاه آكسفورد رفتم. اين كنفرانس در روزهاى دوشنبه و سهشنبه 24 و 25 تيرماه 1387 (14-15 July 2008) در تالار موسيقى هوليول (TheHolywell Music Room) كالج وادم (Wadham College) با حضور استادان، پژوهشگران و نويسندگانى از دانشگاهها، مراكز علمى و پژوهشى كشورهاى آمريكا، ايران، روسيه، هندوستان، فرانسه، كنيا و انگلستان برگزار شد.
براى برگزارى كنفرانس «طلوع رنسانس ايرانى» سه دانشگاه معتبر آكسفورد، كمبريج و دانشگاه لايدن هلند با يكديگر همكارى كردند.
سابقه همكارى اين سه دانشگاه مهم اروپايى به سال قبل برمىگردد. در واقع به ابتكار دكتر اصغر سيدغراب استاد رشته زبان فارسى و رئيس دپارتمان فارسى دانشگاه لايدن هلند، در سال 2007 در همان دانشگاه، كنفرانسى با عنوان «سنت در زبانشناسى و ادب فارسى» و در دسامبر همان سال كنفرانس ديگرى درباره شاهنامهى فردوسى در دانشگاه لايدن برگزار شد. در جريان برگزارى اين كنفرانسها تفاهمنامهايى ميان اين سه دانشگاه (به عنوان قديمىترين دانشگاههاى اروپا، در زمينه تدريس زبان و ادبيات فارسى) به امضاء رسيد كه همكارىهايى در زمينه تحقيق و تدريس، انتشار كتاب و برگزارى كنفرانس از جمله مواد همكارى اين سه دانشگاه مىباشد.
كنفرانس ساعت 9 صبح روز دوشنبه 24 تير (14 جولاى) با حضور سخنرانان، دانشجويان و علاقمندانى كه از كشورهاى ديگر آمده بودند با سخنان دكتر فيروزه عبدالله ايوا استاد ادبيات فارسى انستيتو مطالعات شرقى دانشگاه آكسفورد و عضو كالج وادهام و رئيس كتابخانه فردوسى آغاز شد.
خانم دكتر فيروزه عبدالله ايوا ضمن سخنرانى خود كه گزارشى از چگونگى برگزارى مراسم بود گفت: هدف اصلى ما در اين كنفرانس دو روزه، بررسى پديده احياء فرهنگ و ادبيات و زبان فارسى در سدههاى نهم و دهم ميلادى بعد از يك وقفه دويست ساله است.
پس از سخنرانى دكتر عبدالله ايوا كنفرانس بطور رسمى آغاز شد. رياست جلسه اول صبح با خانم اليزابت توكر بود. نخستين سخنران الگا ياستربوا از كتابخانه ملى سنتپطرزبورگ بود كه درباره ويرايش تازه متن ارداريفنامه صحبت كرد. سخنرانان بعدى به ترتيب سيس ويليامز از دانشگاه لندن درباره رستم پيش از فردوسى و خانم وستا كرتيس سرخوش درباره تداوم هويت فرهنگى در ايران باستان سخنرانى كردند.
بخش دوم جلسه صبح با رياست رابرت اسلكتو آغاز شد و سخنرانان:
ويكتور ياكريكوا (موزه كانسمرا در سنت پطرزبورگ) درباره فرهنگ در آسياى مركزى قبل از اسلام و دوران اسلامى.
ابوالعلاء سودآور درباره ميترا.
على كالسينكوف (انستيتو شرقى سنتپطرزبورگ) درباره ارداريفنامه فارسى ميانه و فارسى جديد.
آنتوان پريتووا (موزه هرميتاژ سنتپطرزبورگ) درباره تأثير شعر فارسى بر شعر سريانى.
اكبر ايرانى (ميراث مكتوب) درباره سنت آموزشى و فراگيرى شفاهى و عرضه و مقابله نسخه در سدههاى نخستين.
سخنرانان روز دوم:
على ميرانصارى (دايرةالمعارف بزرگ اسلامى) درباره خراسان بزرگ، خاستگاه خمرّيه در شعر فارسى.
نالياچالى سوا (دانشگاه دولتى روسيه) درباره آب جانبخش در شعر قبل و بعد از اسلام.
دكتر كامران تلطف (دانشگاه آريزونا) درباره درخشان و دلانگيز: شراب در شعر رودكى.
دكتر اصغر سيد غراب (دانشگاه ليدن) درباره چيستان بعنوان نماد سياسى در دوره اوليه شعر فارسى.
دكتر فيروزه عبدالله ايوا (دانشگاه آكسفورد) درباره جشن سده در سرودههاى نخستين فارسى.
آندره پيكاك (آنكارا) درباره گرديزى، سلجوقيان و بازيابى فرهنگى.
سونيل شارما (دانشگاه بوستون) درباره بازيابى صداى زنانه در اشعار اوليه زبان فارسى.
ادموند هرزيك (دانشگاه آكسفورد) درباره رستاخيز ايرانى در روايات ناسيوناليسم ايرانى.
على دهباشى (مجله بخارا) درباره ضرورت ويرايش جديد از متون كلاسيك ادبيات فارسى.
رياست جلسات دو روز كنفرانس با رابرت اسكلتو، سيمس ويليامز، لئونارد ليوسون، محمد على همايون كاتوزيان، چارلز ملويل، ادموند باثورث بود.
در مراسم اختتاميه دكتر فيروزه عبدالله ايوا و دكتر اصغر سيد غراب ضمن خداحافظى از برگزارى كنفرانس اظهار خوشوقتى كردند.