ایران در تاریخ جهان همراه با ریچارد فولتز/ پریسا احدیان
عصر سه شنبه، یازدهم خردادماه سال یکهزار و سیصد و نود و پنج، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی (گروه تاریخ و باستان شناسی) با همراهی نشر دیبایه و مجلۀ بخارا، در دویست و چهل و هشتمین شب از شب های بخارا، میزبان شب «ریچارد فولتز»، ایران شناس بود.
در ابتدا علی دهباشی ضمن خوشامدگویی به میهمانان این نشست، دربارۀ ایران شناس کانادایی چنین سخن گفت:
“آقای پروفسور فولتز در مطالعات خودشان نگاه تازه ای به مسألۀ تاریخ ایران از منظر ایران شناسی گشوده اند. نگاهی که با زندگی تاریخی مردم ایران از منظر روایت مردم و آنچه که ساختار درونی مردم ایران از جهات هنر، ادبیات و اساطیر است. همین جا از مدیر انتشارات دیبایه می خواهم که کتابی از مقالات ارزشمند خانم دکتر مانیا سعدی نژاد، همسر پروفسور، به فارسی، منتشر کنند. پژوهش های عمیق خانم دکتر سعدی نژاد علاوه بر اینکه ایشان نقاش هنرمندی هم هستند، ارزش های خود را دارد. تا آنجا که می دانیم آقای دکتر فولتز حدود سی و پنج سال قبل با زبان فارسی آشنا می شوند و این علاقه ایشان را به ایرانشناسی می کشاند. ما به دکتر فولتز تبریک می گوییم که در این زمان موفق شدند نه تنها به زبان فارسی تسلط یابند بلکه به لایه های تاریخ و فرهنگ ایران دست یافته اند تا چنین کتابهای ارزشمندی به ما ایرانیان هدیه کنند. تفاوت عمدۀ پروفسور فولتز با دیگر ایرانشناسان مطالعات بی طرفانه و علمی ایشان از تاریخ و دین و ادبیات است که ارایه می کنند. دکتر فولتز در دو کتاب دیگرشان «گذار معنویت از ایران زمین» و «دین های جادۀ ابریشم» که خوشبختانه هر دو به فارسی ترجمه شده است، به مسألۀ ظهور و افول ادیان در طول تاریخ گذشته ایران و به ساکنان ایران شرقی که شامل افغانستان و تاجیکستان جنوبی و خراسان می پردازند. حتی تا مزارشریف امروز که روزگار مهد دین بودایی بود و اینکه چگونه حتی اسطوره های ژاپنی از اسطوره های ایرانی متأثر بودند را مورد مطالعه قرار می دهند. در همین کتاب «ایران در تاریخ جهان» – که جا دارد از استاد پاشایی تشکر کنیم که به فارسی شیوا و دلچسب آن را ترجمه کرده اند- پروفسور فولتز مفهوم «ایرانی شدن اسلام » را بدون تعصب و با روایتی دقیق بیان می کنند. بنده اطمینان دارم این کتاب و دیگر آثار فولتز برای دانشمندان، دانشجویان و پژوهشگران ایرانی و خارجی جایگاه ویژه ای خواهد داشت.”
نخستین سخنران این جلسه، دکتر محمد استعلامی با اشاره به مشکلات ایرانشناسی در خارج ایران، بیان داشت: