شاعران و نویسندگان افغانستان در شبی از شبهای بخارا / زهرا ناطقیان
عصر سه شنبه 20 بهمن ، شب شاعران و نویسندگان افغانستان با همکاری بنیاد ملت ، گنجینه پژوهشی ایرج افشار ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی و مجله بخارا در کانون زبان پارسی برگزار شد .
در ابتدای این جلسه فیلم سخنرانی دکتر حورا یاوری در شب ادبیات افغانستان که در 19 فروردین 1386 در خانه هنرمندان ایران برگزار شده بود پخش شد.
علی دهباشی با اشاره به گستردگی جغرافیایی و تاریخی زبان فارسی و اشتراکات فرهنگی و زبانی ایران و افغانستان از لزوم برگزاری چنین شبی می گوید .
نخست یاد می کنم از زنده یاد کریم اصفهانیان که بیش از نیم قرن از عمر شریف خود را در خدمتگزاری زبان فارسی و فرهنگ ملی ایران گذراند و سپس یاد می کنم از زنده یادان دکتر محمود افشار و ایرج افشار که از روز اول تأسیس این بنیاد توجه خاصی به مراکز فرهنگی ، ادبی و دانشگاهی افغانستان داشتند و در تمام دوره انتشار مجله آینده چه دوره مدیریت دکتر محمود افشار و چه دوران ایرج افشار همواره این نشریه محل چاپ آثار نویسندگان ، پژوهشگران و شاعران افغانستان بوده است .
سپس باید یاد کنم از کوشش های قلمی و قدمی دکتر چنگیز پهلوان که از سال 1385 تا این اواخر بطور مستمر با نگارش صدها مقاله و سخنرانی در شناساندن تاریخ ، ادبیات ، فرهنگ و جنبه های مبارزاتی و ضد استعماری ملت افغانستان آنهم در سالهای سیاه اشغال افغانستان توسط شوروی ها و پس از آن نقش مهمی داشتند . سپس از دکتر نصرالله پور جوادی که چه در دوران ریاست مرکز نشر دانشگاهی و چه پس از آن در دوران عضویت در فرهنگستان همواره بر حقانیت فرهنگی مردم افغانستان یادآوری های مؤثر فرمودند ؛ دکتر پور جوادی بنیان گذار نخستین سمینارهای جهانی زبان فارسی در دوران مدیریتش در مرکز نشر دانشگاهی بود . این گردهمایی های علمی پس از سالها سکوت آغازگر فعالیت هایی با موضوعیت زبان فارسی در ایران ، افغانستان ، تاجیکستان ، هند و پاکستان شد . با یک نگاه به کتاب هایی که مجموعه این سخنرانی هاست پی به اهمیت کار عظیم دکتر پورجوادی می بریم . بخصوص در دعوت و همکاریهای علمی و پژوهشی با دانشمندان افغانستانی ، تاجیک ، هندی و پاکستانی .
و اما ما ، یعنی مجله کلک و بخارا که ادامه دهنده سنت فکری و ادبی نشریات معتبر سخن ، یغما ، راهنمای کتاب و آینده بوده ایم ، از همان روز نخست شماره اول مجله کلک ، به ارشاد و راهنمایی استادان زنده یاد دکتر غلامحسین یوسفی و زنده یاد عبدالحسین زرین کوب ما را متوجه اهمیت پرداختن به جغرافیای فرهنگی زبان فارسی نمودند و حفظ ، توسعه و گسترش زبان فارسی را به عنوان اصل اول مجله برگزیدم و این اصل را در مجله بخارا ادامه دادیم . و در طول دوران انتشار ، یعنی 25 سال تا به امروز تنها و تنها نشریه فارسی در ایران بودیم که ناشر آثار نویسندگان ، شاعران و پژوهشگران افغانستانی بودیم . ما در کلک و بخارا به حوزه جغرافیای تاریخی زبان فارسی می اندیشیم و به مرزهای سیاسی بین کشورهای فارسی زبان اعتنا نداشتیم . زیرا معتقدیم پیوندهای عمیق تری وجود دارد که فراتر از مرزهای سیاسی ما را بهم نزدیک می کند . گستردگی جغرافیایی و تاریخی زبان فارسی آنچنان پهناور و گسترده است که از یک سو امیرخسرو دهلوی و اقبال لاهوری و از سوی دیگر سنایی غزنوی ، مولانا جلال الدین بلخی ، خواجه عبدالله انصاری و از یک سوی دیگر رودکی ، ابن سینا و نظامی و از سوی دیگر فردوسی ، حافظ ، سعدی و خیام را در خود پرورانده است . این ستاره های درخشان زبان فارسی به همراه صدها شاعر و نثرنویس دیگر بر بستر چنین جغرافیای تاریخی زبان فارسی برای ما و جهانیان یادگارهای هزار ساله و هفتصد ساله و ششصد ساله باقی گذاشته اند ، در چنین شرایطی است که ما خود را موظف می دانیم گامهای مؤثر تری برای شناساندن و آشنایی های عمیق تر از یک دنیا مشترکات زبانی و فرهنگی برداریم و امشب مفتخریم که این اجتماع فرهنگی را از نویسندگان و شاعران برجسته افغانستانی تشکیل دادیم .
همانطور که پیش تر اشاره کردم امشب می خواهیم بیشتر سروده ها و آثار نویسندگان معاصر افغانستان را بشنویم اما حضور چند تن از استادان در جلسه امشب که به افتخار دوستان افغانستانی آمده اند باعث شد تا دقایقی از جلسه امشب را به صحبت ها و خیر مقدم گویی و ابراز خوشحالی آنها اختصاص بدهیم . از دکتر افتخار حسین عارف که از شاعران برجسته معاصر پاکستان هستند و در حال حاضر ریاست مؤسسه فرهنگی اکو را بر عهده دارند و سالها ریاست فرهنگستان زبان و ادب پاکستان را بر عهده داشتند دعوت می کنم که صحبت هایشان را آغاز کنند .
