درباره چند سینماگر و جمشید ارجمند/مریم پیربند
جمشید ارجمند نامی آشنا برای اهالی فرهنگ وهنر و یکی از شاخص ترین چهره های بر خواسته از نسلی که نسل من تاثیر فراوان از آن گرفته است و بارها نقدها و آثاری تاثیر گذار به قلم وی را خوانده ایم. من اما هرگز گمان نمی کردم نوشتن درباره جمشید ارجمند کاری تا این حد مشکل باشد نه از جهت اینکه ایشان بزرگتر از من بوده و حق استادی به گردن من دارندبلکه به دلیل گستردگی و وسعت دامنه فعالیتهای فرهنگی , هنری و ادبیشان است. فعالیتهای بسیار گرانبهایی که تاثیری ژرف مخصوصا در حوزه سینما از خود بجا گذاشته اند.
جمشید ارجمند , متولد سال 1318 , تهران و در خانواده ای میانحال از تبار میرزاهای فراهان است. در 12 سالگی یک پان ایرانیست بوده و در سنین دبیرستان شروع به نوشتن کرد. در سالهای دبیرستان که روزنامه دیواری در مدارس معمول بود جمشید نوجوان دست به چاپ روزنامه ای در سطح دبیرستان زد.این روزنامه که اولین مقاله های وی در آن به چاپ می‌رسید برای چند شماره پی در پی چاپ شده و پس از مدتی در پی کارشکنی های اهالی دبیرستان متوقف شد.
ارجمند اولین مقاله های جدی خودرا با موضوع سینما و در سالهای 1332و 1333 در مجله ادبی فردوسی به چاپ رساند و رفته رفته یکی از شاخص ترین منتقدان سینمایی گردید.در سال 1342 از دانشکده حقوق فارغ التحصیل شد و بعدها در رشته زبانهای باستانی ادامه تحصیل داد. در اواخر دهه 40 عازم فرانسه شد و رد دانشگاه اکس – مارسی به مطالعات تبلیغات و اقتصاد جهانگردی پرداخت.در این دوران شغلی دولتی در راستای جلب سیاحان داشت. در سال 1345 مجمع منتقدان فیلم را بنیانگذاری کرد. در سال 1355 به سازمان برنامه انتقال یافت و در معاونت برنامه ریزی آن سازمان مشغول شد.ارجمند از نوجوانی تسلط کافی به زبان فرانسه داشت از این رو خیلی زود دست به ترجمه آثار ادبی زد.
نقد فیلم و نوشتن در حوزه سینما دغدغه اصلی اوست که از علاقه درونی وی به این هنر نشات می‌گیرد و همین باعث شده تا نقدها و مقاله های او به عنوان مراجعی قابل اطمینان لحاظ شوند و به نوعی چراغ راهی در مسیر علاقه مندان و هنر جویان باشد.ارجمند به موازات نقد نویسی , هرگز دست از ترجمه برنداشت و آثار بزرگ ادبی را به جامعه روشنفکری معرفی کرد که ذکر اسامی آنان در حوصله این مختصر نمی گنجد.
موقعی که به ابعاد و زوایای متنوع شخصیت ارجمند می‌نگریم از تعدد ذوق ادبی و هنری او به حیرت می‌آییم. چگونه می‌توان هم یک ویراستار بود , هم منتقد , هم مترجم , هم برنامه ریز و کارشناس جهانگردی , هم کارشناس کشاورزی و هم طلبه علوم عقلی و سیر و سلوک عرفانی. این چند وجهی بودن یکی از ویژگی های حیرت آور اوست.در حالیکه در هرکدام از این وجوه به نوبه خود کاملا حرفه ای و عمیق عمل می‌کند. در جایگاه یک ویراستار او ویراستار موجهی است که جانی تازه به اثر می‌بخشد نه تنها متن را غنی تر کرده بلکه به زیباترین روش آن را پیراسته , به معرض می‌گذاردش.در چند دهه اخیر در بیش از یکصد جلد کتاب و چند مقاله چنین نقشی ایفا کرده است.
در جایگاه یک مترجم هیچ گاه اهل تند روی نبوده و متن را از اصلش دور نمی کند , با دامن وسیع از دانسته های ادبی , علمی , فلسفی و هنری با درایت کامل قلم در دست گرفته و آنچه در ذهن دارد را کاملا روان بر کاغذ می‌نگارد.
جمشید ارجمند اهل کار است آن هم کاملا حرفه ای. با وجود تسلط و سابقه مفیدی که در حوزه های مختلف دارد هیچگاه با تازه کاران از موضع بالا مواجه نمی شود. همیشه صمیمی است و با حوصله و همین باعث می‌شمود تا در مقام یک استاد به صورتی شایسته ایفای نقش نماید و به تربیت علاقه مندان بپردازد.او انسانی است آزاده , زنده دل و وطن دوست.
چندی پیش کتاب تازه ارجمند توسط یکی زا دوستان به دستم رسید که آن را مانند آثار قبلی وی منبعی بسیار کار آمد برای اهالی سینما یافتم.
کتاب با نام «درباره چند سینما گر» و توسط نشر آبی در 197 صفحه به چاپ رسیده و شامل بیوگرافی تعدادی از سینما گران است. کارگردانانی چون استنلی دانن، رنه کلر، اورسن ولز، ویسکونتی، فریتز لانگ، ویتوریو دسیکا و… کتاب مذکور در واقع چکیده ای است از کتابی به همین نام که جمشید ارجمند 36 سال پیش آنرا در دو جلد به چاپ رسانده بود. پس از گذشت 36 سال کتاب قبلی نایاب شده جای خالی آن دردستان جویای علاقه مندان به سینما حس می‌شد و همین ارجمند را بر آن داشت تا کتاب را به چاپ مجددا برساند. به اینصورت که تعدادی از سینما گران را انتخاب کرده , اطلاعات درباره آنان را بروزرسانی کرده و چاپ کند.