شناختنامه تاگور منتشر شد

این اولین یادنامه ای است که به یاد تاکور به زبان فارسی و به کوشش علی دهباشی منتشر می شود. در این یادنامه موضوعات گوناگونی مورد بحث قرار گرفت است :

  • سیری در زندگی تاگور
  • اندیشه و فلسفۀ تاگور
  • فلسفۀ آموزش تاگور
  • تاگور و سروده هایش
  • نقد سروده های تاگور
  • تاگور و جایزۀ نوبل
  • سفرهای تاگور
  • داستان های کوتاه تاگور
  • نقد داستان های تاگور
  • گفتگوهای تاگور
  • نامه های تاگور
  • تاگور نقاش

از گروه نویسندگان و مترجمانی که علی دهباشی را در این مجموعه یاری کرده اند می توان از :

فتح الله مجتبایی، سعید فیروزآبادی، محمد گلبن، ع.پاشایی، خسرو ناقد، صفدر تقی زاده، سروش حبیبی، مهشید نونهالی، دکتر محمود حسینی زاد، علی خضرایی فر، حسن کامشاد، هرمز همایون پور، لاله خاکپور، روحی افسر، رضا سیدحسینی، افشین معاصر و چند تن دیگر نام برد.

در بخشی از مقدمه دهباشی می نویسد :

« پدرم شیفتۀ تاگور بود. مجموعه ای از آثار او را در کتابخانۀ خود داشت و تصویری از چهرۀ جذاب و دوست داشتنی تاگور که به صورت تابلوی نقاشی از هند آورده بود زینت بخش کتابخانه اش بود. به تدریج که بزرگتر می شدیم از داستانها و اشعار تاگور بخصوص سروده هایی که برای خردسالان گفته بود برایمان می خواند و از بین بچه ها من مجذوب تاگور ماندم تا اکنون. در طی سالیان با کنجکاوی و شیفتگی ، آنچه را از تاگور به فارسی در می آمد می خواندم و با علاقه نگاه می داشتم.

…تاگور به ایران علاقه داشت و دو بار به ایران آمد، یکی در اردیبهشت 1311 و دیگر در سال 1313 که جشن هفتادمین سال تولدش را در تهران گرفتند. سفر تاگور و دیدارش با نویسندگان و شاعران ایران در تهران و شیرزا  باعث تبادل فرهنگی و ادبی گسترده ای میان نویسندگان و شاعران ایران و هند شد که سالها ادامه داشت . تاگور از دولت ایران خواست که استادی را برای تدریس به دانشگاه خود به هند بفرستد که استاد پورداود به این منظور انتخاب شد که خود ضمن مقاله ای از این دوران با تاگور نوشته است.

در این کتاب تلاش کرده ایم تا تمامی جوانب زندگی ادبی، هنری و فلسفی تاگور را طی مقالاتی که می خوانید مورد بررسی قرار دهیم. در این راه از منابع هندی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی بهره بردیم.»

هنگامی که تاگور در 1311 به ایران آمد، با استاد بهار از نزدیک آشنا شد. این اشعار را بهار در تجلیل و توصیف او سرود و آن را «هدیۀ تاگور» نام نهاد.

سی صد و ده چون بگذشت از هزار                     گفته شد این شعر خوش آبدار

جانب بنگاله فرستادمش                                 «هدیۀ تاگور» لقب دادمش

سال چو نو گشت در آمد برید              گفت که هان مژده به من آورید

از وطن حافظ شیرین سخن                            بگذرد آن طوطی شکّرشکن

طوطی بنگاله برآید از هند                               جانب ایران بگراید ز هند

چون من از این مژده خبر یافتم                        پای ز سر کرده و بشتافتم

دیدمش آن سان که نمودم خیال                      بلکه فزونتر به جمال و کمال

قدّ برازنده و چشم سیاه                                 رخ، چو به ابر تنکی چهر ماه

رلف چو کافور فشانده به دوش                         نوش لبش بُسَد کافور پوش

برده ز بس پیش حقیقت نماز                           پشت خمیده چو کمان طراز

گوشت نه بسیار و نه کم بر تنش                       تافته از سینه دل روشنش

هشته ز مخمل به حوالیش جیش                      ساده چو سقراط و فلاطون به عیش

خضر مثالی و سلیمان فری                             گرد وی از فضل و ادب لشکری

آمد و چشم من از او نور دید                           راضیم از دیده که « تاگور» دید

زانِ جهان است، نه مخصوص هند                      چون شکر مصری و هندی فرند

ملّتِ بودا اگر این پرورد                                  عقل به بتخانه نماز آورد

اوست نمودار بت بامیان                                 زانش گرفتیم چو جان در میان

جان به گل و لاله درآمیختیم                           لاله و گل در قدمش ریختیم